در نشست افتتاحیه طرح شناسایی و سنجش نیاز اجتماعات محلی آذری مطرح شد؛

ضرورت توجه به کتابخانه های نیاز محور در جوامع چند - فرهنگی با ترکیب قومیتی متنوع

مراسم افتتاح طرح پژوهشی شناسایی و سنجش نیاز اجتماعات محلی آذری در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان در حوزه خدمات کتابخانه های عمومی، اطلاع رسانی، آموزش و فراغت» با حضور مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی، طرح شناسایی و سنجش نیاز اجتماعات محلی آذری در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان در حوزه خدمات کتابخانه های عمومی، اطلاع رسانی، آموزش و فراغت، یکشنبه ۹ تیرماه با حضور شهرام خدایی، مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی؛ منصور بیرامی، رئیس دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز؛ افشین حمدی پور، مدیر گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تبریز؛ رسول زوارقی، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز و جمعی از اساتید دانشگاه و کارشناسان و مسئولان اداره کل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی و پژوهشگران و علاقمندان برگزار شد.

شهرام خدایی، مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی در این نشست گفت: از اهداف سند چشم انداز ۲۰ ساله نظام جمهوری اسلامی رسیدن ایران به قدرت برتر علمی منطقه در سال ۱۴۰۴ است. این هدف نیازمند فراهم شدن زمینه‌ها و شرایط متعددی از قبیل مدیریت صحیح در عرصه پژوهشی، پشتیبانی و حمایت از نیروهای متخصص، گرایش نظام آموزشی و اداری به سمت پژوهش محوری و غیره است. در این راستا نهاد کتابخانه های عمومی کشور جهت الگوبرداری صحیح و همخوان با فرهنگ کشور به ارائه طرح های پژوهشی اقدام کرده است.

خدایی هدف اصلی انجام پژوهش را تولید علم و ارائه راهکار اجرایی برای حل مسائل نهادها و دستگاه های مختلف دولتی و خصوصی دانست و گفت: پژوهش هایی که در زمینه های مختلف ی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و . صورت می گیرد، باید بر پایه دانش پژوهشگران متخصص حاصل شود که از منابع اطلاعاتی بهره کافی می برند و روش های علمی را برای ارائه راهکار برای حل مسائل مختلف جامعه به کار می گیرند.

مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی افزود: آذربایجان شرقی از فراخوان طرح های پژوهشی سال ۱۳۹۷ نهاد کتابخانه های عمومی کشور میزبان دو طرح پژوهشی شناسایی و سنجش نیاز اجتماعات محلی آذری در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان در حوزه خدمات کتابخانه های عمومی، اطلاع رسانی، آموزش و فراغت» و طراحی و تدوین دوره های آموزش کاربران کتابخانه های عمومی همراه با طرح کسب و کار و راهکار تامین مالی هر دوره» است.

مشکل جامعه علمی کشور، انتقال و تبدیل دانش نظری به حوزه عملی است

منصور بیرامی، رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز، در این جلسه ضمن ارج نهادن به همت نهاد کتابخانه های عمومی کشور در کوشش برای حل مسائل موجود در حوزه کاری خود از طریق روی آوردن به انجام طرح های پژوهشی، گفت: محصول پژوهش باید منتج به حل مسائل اجتماعی، اقتصادی، ی و فرهنگی جامعه شود.

وی افزود: یکی از مهم ترین وظایف سازمان ها که به عنوان یک سیستم با مسائل و مشکلات مختلف روبه رو هستند، شناسایی و برجسته کردن مسائل و فراهم آوردن زمینه و ابزار لازم برای تولید رفتار متناسب برای حل مسائل پیش روی سازمان، از طریق انجام پژوهش است.

بیرامی تصریح کرد: مشکل جامعه علمی کشور، فقدان نظریه و مدل نیست؛ مشکل در اعتقاد به پژوهش محوری، انتقال و تبدیل دانش نظری به حوزه عملی و انگیزه به کارگیری محصول پژوهش جهت حل مسائل سازمان ها است.

رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز، در مورد طرح پژوهشی ارائه شده نیز گفت: نقطه قوت این پژوهش گستردگی جامعه پژوهشی آن از لحاظ مکانی است و امیدوارم این گستردگی باعث پایایی هر چه بیشتر پژوهش شود.

وظیفه سنگین دستگاه های فرهنگی در جوامع چند فرهنگی- چند قومیتی

هاشم عطاپور، استادیار دانشگاه تبریز نیز در ادامه این جلسه به ارائه طرح پژوهشی شناسایی و سنجش نیاز اجتماعات محلی آذری در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان در حوزه خدمات کتابخانه های عمومی، اطلاع رسانی، آموزش و فراغت پرداخت.

وی در مقدمه پژوهش ضمن توضیح و بررسی بافت های جمعیتی کشور گفت: جامعه ایران از جوامع چند فرهنگی به شمار می رود اما تفاوت اصلی که با جوامع چند فرهنگی دیگر دارد، این است که قومیت های مختلف، مهاجر نبوده بلکه اقوامی هستند که سالیان سال در این کشور زندگی کرده اند و هم پای هم برای پیشرفت اجتماعی، ی، اقتصادی و فرهنگی این مرز و بوم کوشش کرده اند. بنابراین سازمان ها و دستگاه ها جهت افزایش تعلق و حس شمول اجتماعی در این قومیت ها وظیفه سنگینی دارند و باید قدم های عملی و برنامه ریزی شده ای را جهت دسترسی برابر و احترام به حقوق اجتماعی آنان بردارند.

ارائه خدمت به آحاد مردم و ضرورت توجه به کتابخانه های نیاز محور

عطاپور در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: با توجه به رسالت کتابخانه های عمومی که ارائه خدمات به آحاد مردم جامعه است و از آن به عنوان دانشگاه عامه مردم نام برده می شود، ضروری است اقدامات اساسی برای شناسایی نیازهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی در شعاع خدماتی کتابخانه ها صورت بگیرد.

وی ضمن تاکید بر تفاوت نیازهای اطلاعاتی قومیت های مختلف با گویش های مختلف و همچنین نبود تناسب بین نیازهای اطلاعاتی کاربران جامعه آذری و منابع و خدمات فراهم شده توسط کتابخانه های عمومی، انجام این پژوهش را ضروری دانسته و ابراز امیدواری کرد از نتایج آن بتوان به صورت عملی برای بهبود خدمات در کتابخانه های جامعه آذری زبان کشور استفاده کرد.

مجری طرح پژوهشی شناسایی و سنجش نیاز اجتماعات محلی آذری، شناسایی ویژگی های جمعیت شناختی و وضعیت کنونی آمار عضو و امانت کتابخانه های ارائه دهنده خدمات در استان های مورد مطالعه، شناسایی گرایش ها و علایق موضوعی جامعه کتابخانه های عمومی در استان های مورد مطالعه، شناسایی نیازهای خدماتی، آموزشی و فرهنگی- اجتماعی جامعه کتابخانه های عمومی در استان های مورد مطالعه، شناسایی اهداف و انگیزه های استفاده از کتابخانه های عمومی در استان های مورد مطالعه، شناسایی موانع و چالش های استفاده از کتابخانه های عمومی در استان های مورد مطالعه و تدوین رهنمودها، برنامه های پیشنهادی را از جمله اهداف این پژوهش ذکر کرد.

استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تبریز، استفاده از رویکردهای کمّی و کیفی و ترکیبی از روش‌های مختلف شامل تحلیل اجتماع، تحلیل روندهای جستجوی وب، پیمایش نظرات جامعه کتابخانه‌های عمومی در استان‌های مورد مطالعه، قوم‌نگاری و پنل متخصصان را به عنوان روش تحقیق در نظر گرفته شده برای انجام این طرح برشمرد و گفت: برای تکمیل طرح پژوهشی نظرات طیف گسترده ای از جامعه کاربران و جامعه غیر کاربران، آگاهان کلیدی و متخصصان، صاحب‌نظران دانشگاهی حوزه کتابخانه های عمومی، مسئولان کتابخانه های عمومی و انتشارات و کتاب‌فروشی‌های هر استان مورد بررسی و پالایش قرار خواهد گرفت.

هاشم عطاپور، از جمله مراحل انجام این طرح پژوهشی را، مرور نظام‌مند ادبیات نیازسنجی اطلاعاتی و خدماتی، تنظیم پرسشنامه نیازسنجی اطلاعاتی، تشکیل پروفایل جمعیتی جامعه کتابخانه‌ها، تعیین علایق و گرایش‌های موضوعی تعیین نیازهای خدماتی، آموزش و فرهنگی- اجتماعی جامعه کتابخانه‌، تدوین و ارائه مجموعه برنامه‌ها و رهنمودها برای خدمات کتابخانه‌ای نام برد و در پایان سخنان خود ضمن قدردانی از نهاد کتابخانه های عمومی کشور جهت فراهم کردن زمینه برای انجام پژوهش های علمی در راستای شناسایی و حل مسائل و مشکلات پیش رو، از همکاران خود در روند انجام این پژوهش تقدیر کرد.

شایان ذکر است، دفتر پژوهش و آموزش نهاد کتابخانه های عمومی کشور، بر اساس نیازهای پژوهشی، با انتشار فراخوانی از محققان و پژوهشگران از شخصیت‌های حقوقی (دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی، انجمن‌های علمی، شرکت‌های دانش‌بنیان و .) و حقیقی (پژوهشگران و دانشوران) دعوت کرد تا پیشنهادهای خود را مطابق درخواست پیشنهاده های اعلام‌شده تا پانزدهم آذرماه ۱۳۹۷ از طریق سامانۀ مدیریت طرح‌های پژوهشی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور» ارسال کنند. در جلسه شورای عالی پژوهش نهاد، ۱۱ پیشنهاده تصویب شد و از میان ۱۸ عنوان و ۸۶ پیشنهاده پژوهشی، تعداد ۲ پیشنهاده از استان آذربایجان شرقی برگزیده شد. طرح پژوهشی شناسایی و سنجش نیاز اجتماعات محلی آذری» بین نهاد کتابخانه های عمومی کشور و دانشگاه تبریز با نمایندگی هاشم عطاپور، به‌عنوان مجری علمی اجرایی شد و مسئولان طرح تا ۱۰ ماه آینده می بایست تحقیقات لازم را انجام  داده و پیشنهاد مربوطه را بر اساس استانداردهای نهاد کتابخانه های عمومی کشور ارائه دهند.

 لینک کوتاه 

حقایق جالب درباره «شازده کوچولو» که شاید ندانید / به نقل از منتال فلاس /مترجم : مهرناز زاوه

بهترین کتاب‌های مصور کودکان در سال ۲۰۱۹ / به نقل از نیویورک‌تایمز/مترجم : مهرناز زاوه

فراخوان نخستین همایش ملی انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی ایران منتشر شد